Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej (Dz.U.2021, poz.945 t.j.), Powiaty realizują zadania zlecone z zakresu administracji rządowej, polegające na udzielaniu nieodpłatnej pomocy prawnej, świadczeniu nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego oraz edukacji prawnej.

Nieodpłatna pomoc prawna, nieodpłatne poradnictwo obywatelskie oraz nieodpłatna mediacja przysługują osobie uprawnionej, która nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej.

Osoba uprawniona, przed skorzystaniem z nieodpłatnej pomocy prawnej, musi złożyć pisemne oświadczenie, potwierdzające jej brak zdolności finansowej do pokrycia kosztów odpłatnej pomocy prawnej.

Nieodpłatna pomoc prawna obejmuje:

1. Poinformowanie osoby uprawnionej o obowiązującym stanie prawnym oraz przysługujących jej uprawnieniach lub obowiązkach, w tym w związku z toczącym się postępowaniem przygotowawczym, administracyjnym, sądowym lub sądowoadministracyjnym.
2. Wskazanie osobie uprawnionej sposobu rozwiązania jej problemu prawnego.
3. Sporządzenie projektu pisma w sprawach wymienionych w pkt 1 i 2, z wyłączeniem pism procesowych w toczącym się postępowaniu przygotowawczym lub sądowym, oraz pism w postępowaniu sądowoadministracyjnym.
4. Nieodpłatną mediację.
5. Sporządzenie projektu pisma o zwolnienie od kosztów sądowych lub ustanowienie pełnomocnika z urzędu w postępowaniu sądowym, a także ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Należy także poinformować o kosztach postępowania i ryzyku finansowym związanym ze skierowaniem sprawy na drogę sądową.

Nieodpłatne poradnictwo obywatelskie obejmuje działania dostosowane do indywidualnej sytuacji osoby uprawnionej, zmierzające do podniesienia jej świadomości o przysługujących uprawnieniach lub obowiązkach, oraz wsparcia w samodzielnym rozwiązywaniu problemu. Obejmuje także porady dla osób zadłużonych i porady z zakresu spraw mieszkaniowych oraz zabezpieczenia społecznego.

Nieodpłatne poradnictwo obywatelskie może również obejmować nieodpłatną mediację.

Nieodpłatna mediacja obejmuje:

1. Poinformowanie osoby uprawnionej o możliwościach skorzystania z polubownych metod rozwiązywania sporów, zwłaszcza mediacji, oraz korzyściach z tego wynikających.
2. Przygotowanie projektu umowy o mediację lub wniosku o przeprowadzenie mediacji.
3. Przygotowanie projektu wniosku o przeprowadzenie postępowania mediacyjnego w sprawie karnej.
4. Przeprowadzenie mediacji.
5. Udzielenie pomocy w sporządzeniu wniosku o zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem.

Nieodpłatna mediacja nie obejmuje spraw, w których:

1. Sąd lub inny organ wydał postanowienie o skierowaniu sprawy do mediacji lub postępowania mediacyjnego.
2. Zachodzi uzasadnione podejrzenie, że w relacji stron występuje przemoc.

Nieodpłatna mediacja jest prowadzona w zależności od bieżącego zapotrzebowania, zgłaszanego przez osoby uprawnione. Może być przeprowadzona w dowolnej lokalizacji punktu, zgodnie z potrzebami.

Udzielanie nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego odbywa się według kolejności zgłoszeń, po umówieniu terminu wizyty.

Zasada ta ma zastosowanie przede wszystkim podczas osobistych wizyt w punkcie. Osoby z niepełnosprawnością ruchową lub trudnościami w komunikowaniu się mogą otrzymać poradę telefonicznie lub w miejscu zamieszkania. Dodatkowe informacje dostępne są pod podanym numerem telefonu do zapisów.